Қазақ тілі мен әдебиеті
Сабақтың коды Курс аты Сынып Академиялық кредит Cағат Апталық сабақ сағаттары (лекция) Апталық сабақ сағаттары (практика) Апталық сабақ сағаттары (зертханалық)
LKKYY 6309 Латын негізді қазақ жазуы және орфографиясы Екінші курс 3 90 1 2 0
Пәннің сипаттамасы
Қазақ тілі
Доцент Н.Д.Кошанова

графикамен жазылған жазба тіліміздің жүйесін, емле нормаларының ғылыми негізін қалыптастырады. Жаңа жазуды меңгеру барысында жылдам әрі сауатты жазу және қарқынды оқу дағдысын қалыптастыру қажеттілігі туындайтыны себепті жаңа емлеге сәйкес жазылым және оқылым дағдыларын практикасында талдау және жинақтау негізінде жүзеге асырады. Латыннегізді жазылым орфографиясының талдау нәтижелерін ғылыми зерттеулеріне қолданады. Жаңа ұлттық әліпби негізінде қазақ жазуын модерницазиялаудың  лингво-теориялық негіздемесі. Жалпы ұлттық стандарт латын графикасы негізіндегі қазақ әліпбиінің фонетика-фонологиялық негіздері. XX ғасыр басындағы латын қаріпті жазудың орфографиялық, терминологиялық, ономастикалық, оқу-әдістемелік негіздері. Жазу теориясы. Емле ережелері: тарихы, проблемалары, шешу жолдары. Орфография, орфоэпия мәселелері.

-

Қазақ лингвистикасының ғылыми-зерттеу әдістері

1. Топпен жұмыс әдісі.
2. тілдік талдау әдісі.
3. сын тұрғысынан ойлау әдісі.
4. миға шабуыл әдісі әдісі.
5. құрылымдық талдау әдісі 
6. дамыта оқыту әдісі 
 

1Білім берудің қазіргі парадигмасын, педагогикалық ғылымдардың әдістемесін, жоғары мектеп оқытушысының кәсіби құзыреттілігін біліп, қазақ жазуының тарихи негіздерін талдай алады
2Ғылым мен техниканың алдыңғы шебінде тұрған тереңдетілген теориялық және тәжірибелік білімдерін «Латыннегізді қазақ жазуы және орфография» пәнінде пайдалануда қарсы қояды
3«Латыннегізді қазақ жазуы және орфография» пәні бойынша ақпараттың артықшылықтары мен кемшіліктерін сыни көзқараспен бағалай біледі, ойлайды, өзінің көзқарасын дәлелдей алады, толық емес немесе шектеулі ақпарат негізінде тұжырымдамалар жасайды
4Зерттеу нәтижелерін презентациялау және ғылыми пікірталастың ұтымды әдістерін қолдануда білімдерін жинақтай алады
5қазақ, орыс, шетел тілдері, қарым-қатынас технологиясы, педагогикалық риторика және конфликтология саласындағы білімдеріне тұжырымдамалар жасайды
6конструкциялық диалог ауқымындағы іскерліктері мен дағдыларын нұсқауларға сәйкес жүзеге асырады
Haftalık KonuБағалау әдісі
1Қазақ жазуын латын графикасына көшірудің мақсатыАуызшаСұрақ-жауап
2Жаңа қазақ әліпбиінің фонологиялық негіздеріАуызшаСұрақ-жауап
3Жалпы ұлттық стандарт латын графикасы негізіндегі қазақ әліпбиінің фонетика-фонологиялық негіздеріСөздік
4Дыбыс тіркестерін таңбадайтын әріптерАуызшаСұрақ-жауап
5XX ғасыр басындағы латын қаріпті жазудың орфографиялық, терминологиялық, ономастикалық, оқу-әдістемелік негіздеріАуызшаСұрақ-жауап
6Әліпби тарихыСөздік
7Емле ережелері: тарихы, проблемалары, шешу жолдары. Орфография, орфоэпия мәселелеріСөздік
8Терминография. Терминдерді біріздендіру мен стандарттау мәселелері: терминтаным, терминжасам. Терминдерді жаңа латын қарпі негізінде орфограммалаудың проблемалары мен шешу жолдарыАуызшаСұрақ-жауап
9Кірме сөздерді, ескі кітаби лексиканы, неологизмдерді жаңа әліпби негізінде орфограммалау мәселелеріАуызшаСұрақ-жауап
10Ономатография. Ономастикалық атауларды жаңа әліпбимен жазу ережелері. Тарихы, проблемалары, шешу жолдарыСөздік
11Латын әліпбиін оқытудағы коммуникативтік (оқылым, жазылым, айтылым, тыңдалым) дағдыларды дамыту жолдарыАуызшаСұрақ-жауап
12Латын әліпбиін оқытудағы коммуникативтік (оқылым, жазылым, айтылым, тыңдалым) дағдыларды дамыту жолдарыАуызшаСұрақ-жауап
13Дефиспен жазылатын сөздер емлесіАуызшаСұрақ-жауап
14Латын графикасына көшкен түркі халықтарының әліпбиі және емлесіСөздік
15Қазақ жазуын латын әліпбиіне көшірудегі даулы мәселелер: графика және орфографияСөздік
Пәннің оқу нәтижелерімен байланысы
PÇ1PÇ2PÇ3PÇ4PÇ5PÇ6PÇ7PÇ8PÇ9PÇ10
Оқулық / Материал / Ұсынылатын ресурстар
1Қошанова Н. Латын графикасы және орфография. Оқу құралы, Түркістан, 2019
2Ж.Исмаилова, С.Мағжанқызы. Орфография және пунктуация.Оқу-әдістемелік құралы. Түркістан, 2014