Қазақ тілі мен әдебиеті
Сабақтың коды Курс аты Сынып Академиялық кредит Cағат Апталық сабақ сағаттары (лекция) Апталық сабақ сағаттары (практика) Апталық сабақ сағаттары (зертханалық)
KTS 4215 Қазақ тілінің семантикасы төртінші курс 5 150 1 2 0
Пәннің сипаттамасы
Қазақ тілі
Ф.ғ.к., қауымд.проф. Исаева Ж.И.

Сөз мағынасының түрлерін, семантиканың негізгі теориялық ұғымдарын үйренеді. Қазақ тілі семантикасының теориялық тақырыптары практикада қолданылады. «Қазақ тілінің семантикасы» пәні туралы ақпараттың артықшылықтары мен кемшіліктерін сыни көзқараспен бағалай, ойлай, көзқарасын дәлелдей алады және жаңа шешімдер ұсына біледі. Парадигмалық және синтагмалық қатынастардың қалыптасу ерекшелігін ақпаратты тәжірибеде қолданып, саралай алады.  

Тіл біліміне кіріспе

1. Топтық жұмыс 
2.  Дамыта оқыту әдісі
3.  Проблемалық оқыту әдісі  
4.  Креативтілік оқыту әдістері
5.  Топтық жобалық жұмыс әдісі
 

11. Сөз мағынасының түрлерін, семантиканың негізгі теориялық ұғымдарын біледі, меңгереді.
22. Ғылыми-зерттеу жұмысының мазмұнын, түрлерін, заңдылықтарын, принциптерін, технологияларын семантикалық зерттеулерді жүргізуді меңгереді.
33. Ғылыми-зерттеу жұмыстарында қазақ тілі мен әдебиетінің іргелі заңдары мен теориялары туралы білімдерін қолданады.
44. Семантика саласының өзіне тән белгілерін, сөйлесімдегі міндеттерін анықтайды, тілдік құбылыстарды, әдеби шығармаларды талдаудың ерекшеліктерін түсіндіреді. Қазақ тілінің семантикасының зерттелуіне шолу жасайды, әдебиеттік шолуды қолданады.
55. Семасиологиялық зерттеулердің негізгі бағыттарын түсінеді, саралайды
66. Сөз мағынасына қойылатын негізгі талаптарды түсінеді
77. Лексикалық мағына мен грамматикалық мағына, сөзжасамдық мағынаның бір-бірінен айырмашылығы мен ұқсастығын ажыратады, практикалық тұрғыдан қолданады.
88. Қазақ тілінің шығу, даму және қызмет етуінің жалпы заңдылықтарын қалыптастарады, тілдің тарихы мен қазіргі жағдайы тұрғысынан талдап түсіндіреді.
99. Семантикалық үш бұрыш теориясын меңгереді
1010. Сөз мағынасының макрожүйесін құрайтын бөлшектері мен микрожүйесін құрайтын мағыналық бөлшектерді анықтайды,
1111. Сөз семантикасының жүйелілігін меңгереді,
1212. Тілдік құбылыстар мен тіл дамуының үрдістерін, стильдік ерекшеліктері мен әдеби тіл кезеңдерін кешенді қолданады
1313. Семантиканың жалпы ғылымдар жүйесіндегі орны мен құндылығын, даму тарихы мен қазіргі жағдайын көрсетеді, тілдік және әдеби құбылыстарды оқытуды аспектілік және кешенді бағытта ұйымдастырады.
Haftalık KonuБағалау әдісі
1Семасиология туралы жалпы түсінік.
2Семасиологияның тіл білімінің басқа салаларымен байланысы
3Сөз мағынасына қойылатын негізгі талаптар
4Семасиология мен лексикалық семантиканың семиотикамен байланысы.
5Сөздің лексикалық мағынасы
6Сөз мағынасының күрделілігі
7Сөздің көп мағыналылығы
8Лексикалық мағынаның құрылымы
9Сөздердің грамматикалық мағынасы
10Сөз мағынасы өте күрделі, бірнеше микроқұрылым- дардан құралатын тілдік категория
11Лексикалық мағынаның микрокомпоненттері және семантикалық үш бұрыш
12Эмоциялық мағына теориясы
13Лексикалық мағынаның тілдік жүйемен байланысы
14Парадигмалық мағына, парадигмалық қатынастар
15Синтагмалық парадигма, лексикалық синтагматика мен синтаксистік синтагматика мәселесі
Пәннің оқу нәтижелерімен байланысы
PÇ1PÇ2PÇ3PÇ4PÇ5PÇ6PÇ7PÇ8PÇ9
Оқулық / Материал / Ұсынылатын ресурстар
11. Тіл - инстинкт. Тіл мен сана туралы жаңа ғылым.Ред. алқаның төрасы: Тәжин М.М.^GАуд-р: Құрманбайұлы Ш., Абдрасилов Е., Иманбеков Ұлттық аударма бюросы Алматы-2019
22. Қазіргі қазақ тіліндегі тұрақты тіркестердің синтаксистік қызметі Монография Тұран-Түркістан, 2017 Н.Д.Қошанова
33. Қазақ тілінің семантикасы. Оқу құралы Түркістан-2015.-245 бет Ж.И.Исаева