| Сабақтың коды | Курс аты | Сынып | Академиялық кредит | Cағат | Апталық сабақ сағаттары (лекция) | Апталық сабақ сағаттары (практика) | Апталық сабақ сағаттары (зертханалық) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| KGILATHOKW 4311 | Латыннегізді қазақ графикасы және қазақ жазуының тарихы | төртінші курс | 3 | 90 | 1 | 2 | 0 |
білімгерлерге қазақ тілі әліпбиін латын графикасына көшуді кезеңдік жүзеге асыру бойынша психологиялық-педагогикалық біртұтас көзқарас қалыптастыру;
- пән бағдарламасының модульдері шеңберінде оқытудың тиімді әдістерін психологиялық-педагогикалық тұрғыда негіздеу және тәжірибеде жетілдіру;
- Латын қарпінде заманауи сабақтар арқылы меңгерту жолдарын қарастыру;
- Латын қарпі негізінде АКТ технологияларына бейімдеу, қолдану дағдыларын жетілдіру. Қазақ мәдени өмірінде қолданылған әліпби түрлері, емле ерекшеліктері, фонемографиялық жазу типі түрлерінің онтогенездік дамуы, пәнаралық саланың заңдылықтарын тұжырымдауды қалыптастырады; алған білімдерін практикада қолдануды, латын жазудағы мәтінді интерпретациялауға сыни пайымдауға дағдыландырады. Латын негізді орфографияны үйрену арқылы мемлекеттік тілде іс қағаздар жүргізу технологиясын біледі. Тәжірибеде латын графикасы негізінде өз көзқарасын сауатты дәйектейді, рәсімдейді.
Тілді оқыту мотивациясы
1. Топпен жұмыс әдісі.
2. тілдік талдау әдісі.
3. сын тұрғысынан ойлау әдісі.
4. миға шабуыл әдісі әдісі.
5. құрылымдық талдау әдісі
6. дамыта оқыту әдісі
| 1 | Түркі тілдері мен халықтарының зерттелу тарихынан, түркі тілдерін топтастыру мен қазақ тілінің өзіндік ерекшеліктерін, қазақ тілі тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары мәселелерін түсінеді, жүйелейді; |
| 2 | Тіл дамуының негізгі кезеңдері мен жолдарын үйрету, қазіргі қазақ тілінің құрылымынан жаңа құбылыстар мен көне тілдік күйдің қалдықтарын ажырата білуге дағдыланады; |
| 3 | Тіл дамуының негізгі кезеңдері мен жолдарын ғылыми тұрғыда түсіне білу дәрежесіне жетіп педагогикалық тәжірибесінде үйлестіреді |
| 4 | Өзінің зияткерлік дамуы, мәдени дамуы, кәсіби құзыреттілігі, денсаулығы, адамгершілік және физикалық өзін-өзі жетілдіру үшін таным, жаттығу және өзін-өзі бақылау әдістері мен құралдарын пайдаланады; |
| 5 | Қазақ тіл білімінде соңғы кездегі жарық көрген ғылыми зерттеулердің жаңа теориялық қорытындылары мен тұжырымдарын пайдаланады. |
| Haftalık Konu | Бағалау әдісі | |
|---|---|---|
| 1 | Кіріспе. “ Латыннегізді қазақ графикасы және қазақ жазуының тарихы» курсының мақсаты мен міндеті. Жазу – таңбалар жиынтығы. | Ауызша |
| 2 | Жазба тіл мен ауызекі сөйлеу тілі, олардын өзіндік ерекшеліктері. Жазудың түрлері: пиктографиялық жазу мен пиктограммалар. | Ауызша |
| 3 | Идеографиялық жазу түрінің графикалық таңбалары Буын жазуы | Сөздік |
| 4 | Әріп жазуы, оның пайда болуы мен тармақтары туралы мәліметтер | Ауызша |
| 5 | Графикалық лингвистика туралы, оның палеография, эпиграфика, графика, орфография деп аталатын тарауларына (терминдерге) түсінік. Грамматология ілімі. | Ауызша |
| 6 | Көне түркі жазуының шығу тегі жайлы көзқарастар. Қазақстан жерінен (Ертіс, Іле, Жамбыл, Сырдария, Талас) табылған ескерткіштер, олардың ғылыми маңызы. Біздің жыл санауымызға дейін Ү-ІҮ тайпаларда) руникалық жазудың деректер. 0ңтүстік Сібір, Жетісу жерлерінен – Ертіс, Іле табылған сүйек тұмар, күміс тостағандағы жазулар. | Сөздік |
| 7 | Руникалық немесе Орхон-Енисей әліпбиінің құрамы, оның дыбыстық, жүйеге негізінен үйлесуі. Дауысты, дауыссыз дыбыстардың таңбалары | Сөздік |
| 8 | Орхон жазбалары. Үлгілері. Енисей, Талас жазбалары Ұйғыр жазуымен жеткен көне түркі ескерткіштері, олардың мазмұны. | Ауызша |
| 9 | Араб графикасы. Араб әліпбинің түрлері, соған сәйкес жазудың түрлері. Араб графикасына негізделген казақ әліпбиі. | Ауызша |
| 10 | Қазақ жазуы тарихындағы орыс (кирилл) жазуы және орфографиясы | Сөздік |
| 11 | Латын графикасы. Латын графикасының түркі және басқа халықтарға кең тарауы, шығу тегі, даму тарихы. | Ауызша |
| 12 | Қазақ жазуын латын графикасына көшірудің маңызы. Жаңа қазақ жазуының фонологиялық негізі | Ауызша |
| 13 | Төл және кірме сөздер емлесі. Бөлек және бәрге жазылатын сөздер | Ауызша |
| 14 | Шеттілдік сөздердің орфографиялануы және орфоэпиясы | Сөздік |
| 15 | Латыннегізді қазақ жазуының төңңірегіндегі даулы мәселелер және оның шешімі | Сөздік |
| PÇ1 | PÇ2 | PÇ3 | PÇ4 | PÇ5 | PÇ6 | PÇ7 | PÇ8 | PÇ9 | PÇ10 | PÇ11 |
|---|
| Оқулық / Материал / Ұсынылатын ресурстар | ||
|---|---|---|
| 1 | Латын әліпбиі: талқы, халықаралық тәжірибе және нәтиже. Құрастырғандар: Н.Жұмаханова, Ә.Исмаилова. – Нұр-Сұлтан: «Ш.Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы» КеАҚ, 2020. – 264 бет. | |
| 2 | Әліпби. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы, 2020. -368 б. |