| Сабақтың коды | Курс аты | Сынып | Академиялық кредит | Cағат | Апталық сабақ сағаттары (лекция) | Апталық сабақ сағаттары (практика) | Апталық сабақ сағаттары (зертханалық) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| KDS 3213 | Қазақ тілінің синтаксисі | Үшінші курс | 3 | 90 | 1 | 2 | 0 |
Тілдің синтаксистік жүйесінің құрылысын, бұл жүйенің коммуникация үстіндегі жұмсалуын біледі; Қазіргі қазақ тілінің сөз тіркесі, жай сөйлем, құрмалас сөйлем, күрделі синтаксистік тұтастық, мәтін синтаксисі туралы теориялық білімін тілдік деректерді синтаксистік талдауда көрсетеді, тілдік талдау дағдысы қалыптасады. Ғылыми жобалар дайындауға дағдыланады. Өзіндік білім алу және өз бетінше жұмыс істеу қабілетін қалыптастырады. Сөз тіркесі. Сөз тіркесінің зерттелу жайы. Сөз тіркесімділік және оның мәні. Сөз тіркесінің түрлері. Есімді тіркес. Етістікті сөз тіркестері.Жай сөйлем синтаксисі. Сөйлем мүшесі. Құрмалас сөйлем. Салалас құрмалас сөйлемдер. Жалғаулықты және жалғаулықсыз салалас сөйлемдердің мағыналарына қарай негізгі түрлері. Сабақтас құрмалас сөйлем. Тілдің синтаксистік жүйесінің құрылысын, бұл жүйенің коммуникация үстіндегі жұмсалуын біледі; Қазіргі қазақ тілінің сөз тіркесі, жай сөйлем, құрмалас сөйлем, күрделі синтаксистік тұтастық, мәтін синтаксисі туралы теориялық білімін тілдік деректерді синтаксистік талдауда көрсетеді, тілдік талдау дағдысы қалыптасады. Ғылыми жобалар дайындауға дағдыланады. Өзіндік білім алу және өз бетінше жұмыс істеу қабілетін қалыптастырады. Сөз тіркесі. Сөз тіркесінің зерттелу жайы. Сөз тіркесімділік және оның мәні. Сөз тіркесінің түрлері. Есімді тіркес. Етістікті сөз тіркестері.Жай сөйлем синтаксисі. Сөйлем мүшесі. Құрмалас сөйлем. Салалас құрмалас сөйлемдер. Жалғаулықты және жалғаулықсыз салалас сөйлемдердің мағыналарына қарай негізгі түрлері. Сабақтас құрмалас сөйлем. Бағыныңқы сөйлемдердің топтастырылуы. Бөгде сөз, оның түрлері. Мәтін. Тыныс белгілері. Тыныс белгілерінің қалыптасуы мен даму жолдары.
Қазақ тілінің семантикасы.
Қазақ тілінің морфологиясы» пәндері негізінде құрылған.
1. Топпен жұмыс әдісі.
2. тілдік талдау әдісі.
3. сын тұрғысынан ойлау әдісі.
4. миға шабуыл әдісі әдісі.
5. құрылымдық талдау әдісі
6. дамыта оқыту әдісі
7. кәсіби шеберлікті арттыру әдісі.
| 1 | Тілдің синтаксистік жүйесінің құрылысын, бұл жүйенің коммуникация үстіндегі жұмсалуын біледі; өзінің синтаксистік жүйе туралы білімін талқылайды, саралайды |
| 2 | Қазіргі қазақ тілінің сөз тіркесі, жай сөйлем, құрмалас сөйлем, күрделі синтаксистік тұтастық, мәтін синтаксисі туралы теориялық білімін тілдік деректерді синтаксистік талдауда көрсетеді, тілдік талдау дағдысы қалыптасады; |
| 3 | қазіргі қазақ тілінің теориялық негіздерін, оның жалпы ғылымдар жүйесіндегі орнын анықтай алады |
| 4 | Оқытудың заманауи әдістері мен тәсілдерін қолдана отырып, білім алушылардың білімін, дағдылары мен іскерлігін объективті бағалайды. |
| 5 | Білім беру үдерісін жоспарлай алады және оны жүзеге асыруда білім берудің әдіснамасы мен негізгі теорияларын қолдана ал |
| Haftalık Konu | Бағалау әдісі | |
|---|---|---|
| 1 | Синтаксис туралы түсінік. Сөз және оның формасының синтаксисі. Сөйлемнің синтаксисі. Мәтін синтаксисі | Ауызша |
| 2 | Сөз тіркесі. Сөз тіркесінің зерттелу жайы. Сөз тіркесімділік және оның мәні | Ауызша |
| 3 | Сөздердің тіркесу тәсілдері мен байланысу формалары туралы көзқарастар. | Ауызша |
| 4 | Сөз тіркесінің түрлері. Есімді тіркес | Сөздік |
| 5 | Етістікті сөз тіркестері. | Ауызша |
| 6 | Жай сөйлем синтаксисі. Сөйлем мүшесі туралы түсінік. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері. Бастауыш пен баяндауыштың қиысуы | Ауызша |
| 7 | Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері. | Сөздік |
| 8 | Авторлық тақырып: Қазақ тіліндегі тұрақты тіркесті сөйлем мүшелері. | Сөздік |
| 9 | Жай сөйлемнің күрделену жолдары. Жай сөйлемнің бірыңғай мүшелер арқылы күрделенуі. Жай сөйлемнің үйірлі мүше, айқындауыштар арқылы күрделенуі. Жай сөйлемнің оқшау сөздер арқылы күрделенуі. Сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі. | Ауызша |
| 10 | Сөйлемнің түрлері. Айтылу мақсатына қарай сөйлемдердің бөлінуі. | Ауызша |
| 11 | Құрмалас сөйлем. Салалас құрмалас сөйлемдер. Жалғаулықты және жалғаулықсыз салалас сөйлемдердің мағыналарына қарай негізгі түрлері. Жалғаулық арқылы және жалғаулықсыз салалас сөйлем. | Сөздік |
| 12 | Сабақтас құрмалас сөйлем. Бағыныңқы сөйлемдердің топтастырылуы. | Ауызша |
| 13 | Бөгде сөз, оның түрлері: төл сөз, төлеу сөз | Ауызша |
| 14 | Мәтін синтаксисі. | Сөздік |
| 15 | Тыныс белгілері. Тыныс белгілерінің қалыптасуы мен даму жолдары | Сөздік |
| PÇ1 | PÇ2 | PÇ3 | PÇ4 | PÇ5 | PÇ6 | PÇ7 | PÇ8 | PÇ9 |
|---|
| Оқулық / Материал / Ұсынылатын ресурстар | ||
|---|---|---|
| 1 | 1. Қошанова Н. Қазіргі қазақ тілінің жай сөйлем синтаксисі. Оқу құралы, Түркістан, 2018. | |
| 2 | 2. Қазіргі қазақ тіліндегі синтаксистік парадигмалар. – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты, 2016 | |
| 3 | 3. Қошанова Н. Қазіргі қазақ тіліндегі тұрақты тіркестердің синтаксистік қызметі. Оқу құралы. Түркістан, 2017 | |
| 4 | 4. Жылқыбаева М.С. Қазіргі қазақ тілінің синтаксисі. Оқу құралы, Алматы: «Эверо», 2022 |