Математика (Жаратылыстану ғылымдары)
Сабақтың коды Курс аты Сынып Академиялық кредит Cағат Апталық сабақ сағаттары (лекция) Апталық сабақ сағаттары (практика) Апталық сабақ сағаттары (зертханалық)
KMKZM 4378 Қолданбалы математиканың қазіргі заманғы мәселелері төртінші курс 7 210 1 4
Пәннің сипаттамасы
Орыс тілі, Түрікше, Ағылшын тілі, Қазақ тілі
Бөріханов Мейірхан

Пән білімгерлерді стохастикалық анализдің ең бір заманауи бағыттарының бірі – кездейсоқ процестер теориясының негіздерімен және олардың аса маңызды қолданыстарымен таныстырады. Білімгерлер алған білімдерін оқу және ғылыми жұмыстарында статистикалық гипотезаларды тексеруді зерттеуге арналған есептерді шығаруға қолданады және дағдыланады. Математика саласының тиісті теориясын қолдана отырып, теориялық немесе практикалық есепті шешудің оптималдық (аналитикалық, сандық, эксперименттік) әдісін таңдау негізінде математикалық модельдер құрады.

Топпен жұмыс, пікірталас,  блиц-сұрақтар, сын тұрғысынан ойлау, миға шабуыл, кейс-стадий, дамыта оқыту әдісі, постер қорғау, джигсо әдісі, креативтілік оқыту әдістері ,модульдік оқыту технологиясы.

 

Мүмкіндігі шектеулі білімгерлер үшін құрылымдық бөлімдермен бірлесіп, мамандандырылған бейімдеу пәндерін (модульдерін) енгізіудің оқыту әдістерін, формаларын, бақылау түрі мен уақыт мөлшерін пән оқытушысы өзгерте алады.

1-Іргелі математикадан алған теориялық білімдерін математиканың әртүрлі салаларындағы процестер мен құбылыстарды сипаттауда қолданады (OH6);
2Іргелі және қолданбалы практикалық есептерді шешу үшін математикалық модельдеу әдістерін қолданады (ОН8);
3Математиканың әртүрлі бағыттарының есептерін зерттеуде теориялық және математикалық-статистикалық әдістерді қолданады;(ОН10);
4Математиканың әртүрлі салаларының практикалық есептерін шешуде компьютерлік бағдарламаларды пайдаланып, есепті сауатты шығарады (OH11)
Haftalık KonuБағалау әдісі
1Деректер және олардың түрлері.Деректерді алдын ала талдау.Таңдамалық әдіс.Бас жиынтық және таңдама. Таңдаманың статистикалық таралуы.Таңдаманың сандық сипаттамалары.Сенім аралығы.Қалыпты (Гаусстық) таралупрезентация
2Статистикалық жорамалдарды тексеру барысында жіберілетін қателер.Статистикалық критерийлер және олардың түрлеріпрезентация
3Сандық деректер: екі тәуелсіз топтар. Жұптаспаған немесе тәуелсіз (екі таңдамалы) Стьюденттің t-критерийі. Фишердің F критерийі ( екі дисперсияларды салыстыру; F-test).Манн-Уитнидің U критерийі (Mann-Whitney U test)Жазбаша
4Сандық деректер: екі тәуелді топтар.Стьюденттің жұптасқан t- критерийі.Жазбаша
5Вилкоксонның Т- таңбалы рангілер критерийі.(Wilcoxon test)презентация
6Z таңбалар критерийіпрезентация
7Сандық деректер: екіден көп топтар. Дисперсиялық талдау. Бірфакторлы дисперсиялық талдау.Дисперсиялық талдауды жүргізу әдісі.Кочреннің қалыпты таралған бірнеше бас жиынтықтардың дисперсияларын салыстыру критерийіЖазбаша
8Бірнеше топтарды салыстыру: Крускал-Уоллис критерийі.презентация
9Тәуелсіз екі топ: Пирсонның Xи-квадрат критерийі. Фишердің дәл критерийі (Fisher`s exact test)Жазбаша
10Тәуелді екі топ: Мак-Нимар (Mc Nemar) критерийі.Жазбаша
11Екіден көп топтар. Пирсонның Xи-квадрат критерийі: үлкен орайластық кестелері.Жазбаша
12Өміршеңдікті талдау.Цензурирленген және цензурирленбеген деректер. Өміршеңдікті бағалау. Каплан- Мейер әдісі. Өміршеңдік қисығы. Өміршеңдіктің сенім аралығы. Екі өміршеңдік қисықтарын салыстыру. Логрангілік критерий (Log – rank.test). немесе логарифмдік рангілік критерий.Йейтс түзетілуі.презентация
13Корреляциялық талдау. Пирсонның корреляция коэффициенті. Корреляцияның статистикалық мәнділігі.Пирсонның корреляция коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру критерийі.презентация
14Cпирменнің рангілік корреляция коэффициенті Спирменнің рангілік корреляция коэффициентінің қасиеттері және корреляция коэффициентінің мәнділігі жөнінде жорамалды тексеру.презентация
15Регрессиялық талдау. Сызықты регрессиялық талдау. Регрессия теңдеуі. Сызықты регрессия теңдеуі. Ең кіші квадраттар әдісі. Регрессия теңдеуінің коэффициенттерінің мәнділігін бағалау. Регрессия теңдеуінің сапасын бағалауЖазбаша
Пәннің оқу нәтижелерімен байланысы
PÇ1PÇ2PÇ3PÇ4PÇ5PÇ6PÇ7PÇ8PÇ9PÇ10PÇ11
Оқулық / Материал / Ұсынылатын ресурстар
1Тоқбергенов Ж.Б., Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика.Оқу құралы-Алматы: АТУ,2016.-159б.
2. Тлеукеев Е.Д., Ықтималдықтар теориясына арналған есептерді шешу,оқу құрал,Түркістан: Ахмет Ясауи атындағы Қазақ Түрік университеті.Тұран баспаханасы. 2020ж.-152 бет.
3К.Ж.Назарова, М.Д.Қошанова Е.Д.Тлеукеев Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика элементтері пәнінен жеке тапсырмалар жинағы, Түркістан: Ахмет Ясауи атындағы Қазақ Түрік университеті Тұран баспаханасы. 2020ж.-164 бет.
4Тлеукеев Е.Д., Математикалық статистика,оқу құрал,Түркістан: Ахмет Ясауи атындағы Қазақ Түрік университеті.Тұран баспаханасы. 2020ж.-120 бет.