| Сабақтың коды | Курс аты | Сынып | Академиялық кредит | Cағат | Апталық сабақ сағаттары (лекция) | Апталық сабақ сағаттары (практика) | Апталық сабақ сағаттары (зертханалық) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OSEKY 4234 | Автоматтандырылған жүйелердің жабдықтарын қорғау әдістері | төртінші курс | 5 | 150 | 1 | 2 | 2 |
Пәннің мақсаты өндірістік қауіптіліктің жалпы ережелері мен жіктелуі, қауіпсіздік жүйелерін ұйымдастыру және автоматтандыру объектілері үшін жабдықты қорғауды енгізу әдістерін бақылайды, нәтижесінде өндірістік қондырғылардың қауіпсіздік жүйесін әзірлеудің нормативтік-техникалық базасының диагностика жүйелерін жобалайды. Техникалық жүйелер мен автоматтандыру құралдарына негізделген қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізгі ресурстары мен техникалық шешімдерді, автоматтандыру объектілеріне арналған қорғаныс жүйесі мен қорғаныс жүйесінің жұмысын бақылайды.
Технологиялық процестерді модельдеу, Бағдарламаланатын логикалық контроллерлер, Дипломдық жобаны жазу және қорғау (кешенді емтихан тапсыру);
Жасанды интеллект жүйелері, Автоматты жобалау жүйесінің негіздері, Басқару жүйелеріндегі микропроцессорлық кешендер;
Топпен жұмыс, "ми" шабуылы, баяндау, дамыта және креативтік оқыту әдістері.
| 1 | Автоматтандырылған жүйелердің жабдықтарын қорғау әдістерін қолданып, өндірістің технологиялық негіздерін ескере отырып, техникалық құралдарын, автоматтандыру, бақылау және диагностика жүйелерін жобалауды ұйымдастырады. |
| 2 | Автоматтандырылған жүйелердің жабдықтарын қорғау әдістерін қолданып, өндірістің технологиялық негіздерін ескере отырып, техникалық құралдарын, автоматтандыру, бақылау және диагностика жүйелерін жобалауды дайындайды. |
| 3 | Автоматтандырылған жүйелердің жабдықтарын қорғау әдістерін қолданып, өндірістің технологиялық негіздерін ескере отырып, техникалық құралдарын, автоматтандыру, бақылау және диагностика жүйелерін жобалайды ұсынады. |
| 4 | Автоматтандырылған жүйелердің жабдықтарын қорғау әдістерін қолданып, автоматтандырылған басқару жүйелерін, технологиялық процестер мен өндірістерді жүйелі талдап, құрылғылар мен тораптардың жұмысын бақылауды ұйымдастырады. |
| 5 | Автоматтандырылған жүйелердің жабдықтарын қорғау әдістерін қолданып автоматтандырылған басқару жүйелерін, технологиялық процестер мен өндірістерді жүйелі талдап, құрылғылар мен тораптардың жұмысын бақылауды дайындайды. |
| 6 | Автоматтандырылған жүйелердің жабдықтарын қорғау әдістерін қолданып автоматтандырылған басқару жүйелерін, технологиялық процестер мен өндірістерді жүйелі талдап, құрылғылар мен тораптардың жұмысын бақылайды. |
| Haftalık Konu | Бағалау әдісі | |
|---|---|---|
| 1 | Кіріспе. Автоматтандырылған жүйелердің жабдықтарын қорғау, мақсаты мен міндеттері. Ретроспектив, заманауи мәселелері, даму перспективалары | |
| 2 | Өндірістік қауіптердің жіктелуі: физикалық, химиялық, биологиялық, психофизиологиялық эргономикалық факторлар және ерекшеліктері | |
| 3 | Қауіпсіздік жүйелерін ұйымдастыру және автоматтандыру объектілерінің жабдықтарын қорғау(бейнебақылау, қолжетімділікті бақылау, сигнализация) | |
| 4 | АЖЖ ток және тұйықталудан қорғау. Бағытталған, бағытталмаған, максимал токтан қорғаныс, жұмыс жасау принциптері, негізгі сұлбалары | |
| 5 | Екі жақты қорек көзді, үлкен ток тұйықталу желісінде қысқа тұйықталудан, 10-35 Кв желілердегі жерге тұйықталудан қорғаныс, орындау принциптері | |
| 6 | Желінің бойлық дифференциал, дистанциялық қорғаныстары тағайындалуы, әрекет ету қағидалары, сұлбалары және жұмыс жасау принциптері | |
| 7 | Трансформатор (авто-) қорғанысы, резервтік тағайындалуы, функциялары. | |
| 8 | Трансформатор (авто-) негізгі және дифференциалды қорғаныстары. | |
| 9 | Газдық қорғаныс. Ағынды газ реле құрылғысы, әсер принципі, ерекшеліктері | |
| 10 | АЖЖ қорғаныс шкафтарын қауіпсіз жерлерде орнату, желдетуді қамтамасыз ету арқылы (шаң, ылғалдылық, діріл, соққы, экстремаль температура) қорғау | |
| 11 | Электромагнетизмнен АЖЖ қорғау әдістері: экрандау, сүзу, сигналды оңтайландыру, шуылға төзімді компонент, технологияларды қолдану | |
| 12 | Шамадан тыс кернеу(SPD) және үздіксіз қуат көздерінен(UPS) қорғау | |
| 13 | Санкция берілмеген рұқсатсыз кіруден қорғану: антивирус бағдарлама жасақтамасын, брандмауэр және т.б. қауіпсіздік шараларын қолдану | |
| 14 | Деректерді шифрлау, аутентификация, жүйеге кіруді табу және алдын алу (IDS/IPS), деректер сақтық көшірмесін жасау және қайта қалпына келтіру. | |
| 15 | Smart Grid-технологияларға негізделген АЖЖ қорғанысы, ерекшеліктері. |
| PÇ1 | PÇ2 | PÇ3 | PÇ4 | PÇ5 | PÇ6 | PÇ7 | PÇ8 | PÇ9 | PÇ10 | PÇ11 | PÇ12 |
|---|
| Оқулық / Материал / Ұсынылатын ресурстар | ||
|---|---|---|
| 1 | Киреева Э.А., Цырук С.А. Релелік қорғаныс және электр энергетикалық жүйелерді автоматтандыру: орта кәсіптік білім беру студенттеріне арналған оқулық / – 5–ші баспа үйі, стер. – М.: «Академия» баспа орталығы, 2016. – 288 б. | |
| 2 | Надеин В.Ф., Петухов С.В., Радюшин В.В. Релейная защита и автоматика: Учебное пособие. – Архангельск: Издательство САФУ, 2017 – 98 с. | |
| 3 | Тельманова Е.Д. Автоматизация управления системами электроснабжения: электронный учебник / Е.Д.Тельманова. Екатеринбург: Изд-во ГОУ ВПО «Рос. гос. проф.-пед. ун-т», 2019. – 88с. | |
| 4 | Автоматтандырылған электржетегі жүйесімен энергияны үнемдеу: Оқу құралы/ П.И. Сагитов, Н.К. Алмуратова; АЭжБУ. - Алматы, 2014. - 92 бет. | |
| 5 | Киреева Э.А., Цырук С.А Релейная защита и автоматика электроэнергетических систем. 7–е издание, переработанное. – М. Академия, 2020. – 320 с. |