Электр энергетика
Сабақтың коды Курс аты Сынып Академиялық кредит Cағат Апталық сабақ сағаттары (лекция) Апталық сабақ сағаттары (практика) Апталық сабақ сағаттары (зертханалық)
EED 4292 Электрмеханикалық энергия түрлендіргіштер Үшінші курс 5 150 1 2 2
Пәннің сипаттамасы
Қазақ тілі
Мустафа Нурсой

Пәнде энергияны электромеханикалық түрлендірудің әртүрлі жүйелерінің құрылымы, сипаттамалары және жұмыс режимдері оқытылады. Параметрлерді, статикалық және динамикалық сипаттамаларын есептеу әдістері, әртүрлі мақсаттағы электромеханикалық түрлендіргіш элементтерін таңдау қарастырылады. Теориялық білім күшті зертханалық практикуммен бекітіледі. Өңделген әдістемелерді қолдана отырып заманауи стендтер жетекші әлемдік өндірушілердің қозғалтқыштары мен түрлендіргіштерімен жұмыс істеу дағдыларын меңгеруге мүмкіндік береді.

Электр желілері мен жүйелерін жобалау, Электр станцияларын жобалау, Электр станцияларының  электр жабдықтарын пайдалану, Электр аппараттары және өлшеу техникасы.

Электр машиналары,  Физика 1, Мамандыққа кіріспе, Қайта жаңаратын энергия көздерін пайдалану.                          

Топпен жұмыс, дамыта оқыту әдісі, кәсіби шеберлікті арттыру әдісі, проблемалық оқу әдістері.

1электр машиналарының параметрлері бойынша теориялық мәліметтерді жинақтай алады.
2автоматтандырылған электр жетектерінің элементтерін таңдай алады.
3электр машиналарының, автоматтандырылған электр жетектері элементтерінің негізгі ғылыми тұжырымдамаларды кәсіби қызметтегі жалпы мәселелермен байланыстыру ерекшеліктерін біледі.
4электр станцияларының электр жабдықтарын сипаттай алады.
5кәсіпорындардың электр желілері мен жабдықтау жүйелерінің электр техникалық жабдықтарын таңдауда өз бетінше шешімдер қабылдай алады.
Haftalık KonuБағалау әдісі
1Электромеханика мен электро-механотроникаға кіріспе. Ортақтастырылған электрмехани-калық түрлендіргіш. Электр машиналары электрэнергетиканың, энергия түрлендірудің негізі. Тұрақты ток машиналарында энергияны түрлендіру процесі.
2Электрлі оқшауламалық және кабельдік техника. Электртехникалық бұйымдар бөлшектер өндірісіндегі электрлік оқшаулау. Диэлектриктер және басқарылатын диэлектриктер, олардың жіктелуі.
3Жоғарғывольтты оқшауланған құрылымдар. Оқшаулау материалдарына қойылатын негізгі талаптар.
4Электроқшаулау және кабелді техника. Кабелдегі электр, жылу, және магнит өрісі. Кабелдерде қолданылатын материалдар. Күштік кабелдердің негізгі құрылысы.
5Электротехникалық қондырғылар мен жүйелер. Электротермиялық қондырғылардағы жылу берілу теориясының негіздері. Кедергінің электртермиялық қондырғылары-ның физикалық- техникалық негіздері мен топталуы.
6Индукциялық қыздырудың физикалық негіздері, көздері, автоматты басқару жүйелері.
7Электр доғалық разряд теориясы негіздері мен қасиеттері және электрлік доға параметрлерін реттеу, олардың орнықтылығы. Доғалық электрлік дәнекерлеу қондырғылары автоматтандырылған басқару.
8Электролиздің физикалық және энергетикалық негіздері, өнеркәсіптік электролиздік қондырғылар. Металдарды өңдеу тәсілдері: электрохимиялық, электрофизикалық, ультрадыбыстық, магниттік және магнитоимпульстік.
9Төмен температуралы плазма алу құрылғысы, оның қолданылуы. Плазмалық өнеркәсіптік қондырғылар электронды-сәулелік қыздыру қондырғылары. Оптикалық квантты генераторлар (лазерлер). Электронды – иондық технологиялар, электростатикалық өнеркәсіптік қондырғылар.
10Спектрдің оптикалық аумағының сәуле шығаруы. Материалдардың оптикалық және жарық техникалық сипаттамалары. Жарық өрісінің интегралдық сипаттамалары.
11Геометриялық оптикалық негізгі заңдары, фотометрияның метрологиялық негіздері, фотометрия әдістері, сәулелену қабылдағыштары және фотометриялық құрылғылардың оптикалық жүйелері. Сәулелену көздері: газды разрядты, жылулық, импульстік, лазерлік.
12Жарық техникасы және жарық аспаптары. Қарапайым бейнелеу теориясы. Жарық аспаптарының жылулық есебі. Жарықтандыру аспаптарының жарық күші қисықтары.
13Іске қосу-реттеу аппараттары.Электрлік тізбек элементтері қызметін атқаратын газды разрядтық лампалар сипаттамалары.Газды разрядтық лампаларды жағу схемалары мен жұмысын тұрақтандыру. Жарықтандыру тораптарын қоректендіру схемалары мен құрылымдық орындалуы. Өнеркәсіптік ғимараттарды, қоғамдық ғимараттарды, ойын-сауық және спорттық ғимараттарды жарықтандыру.
14Электромеханикалық жүйелердің энергетикасы, энергия шығындары мен реактив қуатты тұтыну, шығындарды төмендету тәсілдері. ЭЖ-ның жұмыс режімдері, ұзақ уақыттық, қысқа уақыттық және қайталанбалы қысқа уақыттық жұмыс режімдері үшін қозғалтқыш қуатын таңдау.
15АЭЖ-нің қазіргі заманғы жүйелері және олардың даму бағыттары. Тұрақты және айнымалы ток машиналарының күштік түрлендіргіш басқару қондырғылары. Электрлік көлік. Қалалық, өнеркәсіптік электрлік көлік , метрополитен. Электрлік жылжымалы құрамның негізгі сипаттамалары.
Пәннің оқу нәтижелерімен байланысы
PÇ1PÇ2PÇ3PÇ4PÇ5PÇ6PÇ7PÇ8PÇ9PÇ10PÇ11PÇ12
Оқулық / Материал / Ұсынылатын ресурстар
1Электр машиналары пәнінен есептер шығарып үйренейік. Оқу құралы. Түркістан: Тұран, 2019. Н.Т.Рустамов, О.Д.Меирбекова, А.Т.Кибишов.
2Электр жабдықтары: Оқу-әдістемелік құрал.Түркістан: Туран, 2018. 96 бет. О.Д.Меирбекова.
3Электр станциялары мен қосалқы станциялар: Оқулық.Алматы: ҚР ЖОО қауымдастығы,2014.Хожин Г.
4Күштік трансформаторларды есептеу процедурасын алгоритмдеу. Оқу құрал. Түркістан: Тұран, 2017. Н.Т.Рустамов.
5Электронды және өлшеуіш техника негіздері. Оқу-әдістемелік құралы. Алматы, 2015. Жолшараева Т.
6Правила проектирования и монтажа электроустановок . 2013.